Nevenschade coronamaatregelen – geen aandachtspunt voor Rutte

Tijdens het coronadebat in de Tweede Kamer op dinsdag 5 januari bleek dat Minister President Rutte niet bereid is om nevenschade, als gevolg van de maatregelen, in kaart te brengen. De regering is van mening dat de steunpakketten er voldoende voor zorgen dat nevenschade gemitigeerd wordt en beperkt blijft. Maar hoe zit het met schade die niet gedekt wordt met deze steunpakketten? Want die schade is er zeker. En die is groot!

Net zoals gezondheid méér is dan ‘het níet hebben van corona’, is nevenschade ook breder te interpreteren dan ‘het verliezen van personeel en/of inkomen’. De coronamaatregelen vormen een grote inbreuk op het persoonlijke en sociale leven van de bevolking. Middels persconferenties wordt steeds dringend beroep gedaan op de bevolking om zich langdurig aan onnatuurlijke gedragsaanpassingen te houden. Het verplicht dragen van een mondkapje is misschien wel de meest ingrijpende dwangmaatregel die door de overheid is opgelegd. Is er aandacht voor de aangetoonde schadelijke effecten van de mondkapjesplicht?

Maandenlang was het narratief binnen overheid, RIVM en OMT dat mondkapjes geen bewezen effect hadden en daarom niet aanbevolen werden. Uitspraken van Ministers en hoofd van het RIVM laten er geen twijfel over bestaan dat het besluit om van dringend advies over te gaan naar wettelijke verplichting uiterst discutabel is.

Minister de Jonge: “Zelf gefabriceerde mondkapjes of alles wat daar op lijkt; het voegt niets toe. Het biedt een vorm van schijnveiligheid.” – april 2020

Minister van Ark: “Mondkapjes inzetten gericht op gedragsbeïnvloeding, dus niet zo zeer medisch gerelateerd, maar gericht op gedragsbeïnvloeding”- juli 2020

Van Dissel: “mondkapjesadvies politiek besluit en niet op medische gronden” – oktober 2020

Op middelbare scholen heerst, met de invoering van de mondkapjesplicht, een angst- en strafcultuur die met behulp van BOA’s, maar ook de eigen docenten, wordt afgedwongen. Bij de onlangs opgerichte stichting ‘Ik wil gewoon naar school’ komen meldingen binnen van absurde toestanden. Kinderen die hun adem moeten inhouden als de leraar door de klas loopt. Kinderen die een geel pasje bij zich moeten dragen als ze geen mondkapje kunnen dragen. Scholen waar leerlingen worden aangesteld om andere leerlingen in de gaten te houden.

Op sociale media circuleerde begin november een brief aan leerlingen van het Montessori College Twente, waarin de directeur met dreigende taal op de mondkapjesregel wees. …“Wat je zelf vindt van het dragen van mondkapjes is niet van belang” …“Wat je ouders/verzorgers vinden van het dragen van een mondkapje is niet relevant”.

Het gedwongen dragen van mondkapjes heeft volgens wetenschappers dr. ir. Carla Peeters, prof. dr. Wim Vanden Berghe en prof. dr. Mattias Desmet, aantoonbaar nadelige effecten op het mentale welzijn van kinderen. Zij publiceerden in september het artikel ‘Heroverweeg het gebruik van mondmaskers in de klas’, waarin ze zich openlijk afvragen of de mondkapjesverplichting op middelbare scholen wel gehandhaafd moet blijven.

Ook een groep artsen schreef begin juni een indringende open brief, omdat zij (voor)zagen dat de maatregelen duidelijk meer schade aanrichten dan voorkomen. Zij stelden in een ethisch conflict te zijn geraakt door het zien van de schade die de coronamaatregelen doen. Kort daarop, in juli 2020, verscheen ook vanuit de geestelijke gezondheidszorg een gelijksoortige brandbrief. Bezorgde artsen en medisch specialisten hebben zich verenigd in Stichting Artsen Covid Collectief.

In een uitzending van EenVandaag werd begin december door een eerstehulparts alarm geslagen over de verontrustende toename van jongeren, die het leven niet meer zien zitten en worstelen met psychische problemen. Ook telefoontjes naar de zelfmoordlijn 113 door jongeren zijn sterk gestegen.

De lijst van noodkreten, brandbrieven, petities, arts- en burgerinitiatieven om nevenschade van de maatregelen aanhangig te maken bij de beleidsbepalers is vele malen langer dan de voorbeelden die hierboven worden genoemd.

Toch is het kabinet niet bereid om breder te kijken naar de nevenschade van de coronamaatregelen en deze in kaart te brengen. Dat is onacceptabel.