Longschade door mondkapjes: persoonlijk relaas van een verpleegkundige

Verpleegkundige Sanne Adrichem kreeg erg veel last van haar longen en huid nadat de mondkapplicht was ingevoerd in het ziekenhuis waar zij werkt. Na maanden van strijd kreeg ze een vrijstelling, maar ze vreest permanente beschadiging. Hier haar relaas. (Dit artikel werd eerder gepubliceerd op de website van Zorgmedewerkers Verenigd, https://zorgmedewerkersverenigd.nl/longschade/)

Het begon allemaal in oktober 2020. De 2e golf was begonnen in ons ziekenhuis en onze Raad van Bestuur volgde braaf de gezette landelijke richtlijn op voor het dragen van medische mondkapjes door medewerkers binnen ons ziekenhuis. Op deze manier hoopten ze de besmettingen onder patiënten en medewerkers te beperken en dus werd het dragen verplicht.

Ik heb zelf geen longproblematiek. Geen astma, geen bronchitis, etc. Ooit een keer een hele zware luchtweginfectie gehad na een lange periode van stress, maar dat was het. Ik ben een sporter. Ik ga graag hardlopen en doe aan crossfit. Iets wat me normaal prima afging.

Na een maand met het verplichte mondkapje gewerkt te hebben bemerkte ik irritatie in mijn neus- en keelholtes. Mijn lippen waren constant droog en geïrriteerd. De huid van mijn gezicht waar de randen van het mondkapje zaten was constant geprikkeld. Dit was ook als ik vrij was van werk en dus niks droeg.

Ik vond dit erg vreemd. Ik was ook moeier dan anders. Nu gooide ik dat toen nog op de drukte en spanning. Ik heb het aangegeven bij mijn leidinggevende en die vond het erg vervelend voor me.

Naarmate de maanden voorbij gingen voelde ik dat de irritatie zich van mijn keel naar mijn luchtpijp uitbreide. Doordat ik dit gevoel al eerder had gehad tijdens mijn luchtweginfectie herkende ik het gevoel, al was het toen nog niet constant. Ik merkte dat ik soms benauwd was.

Sporten ging ook minder lekker. Mijn spieren verzuurden sneller. Ook nam mijn vermoeidheid toe. Ik werkte toen ook geregeld op de covid-verpleegafdeling, waar we met FFP2 maskers op moesten werken.

Ik heb mijn klachten toen ook weer aangegeven bij mijn leidinggevende en ik heb ook tegen haar gezegd dat ik vermoedde dat dit wellicht door de kapjes kwam. Mijn leidinggevende ontkende dit. Dat kon niet volgens haar.

Ik ben toen naar informatie gaan zoeken over het gebruik van mondkapjes. De plussen en de minnen. Man, die lijst met minnen werd steeds langer. Er waren toen al diverse onderzoeken gedaan die uitwezen dat de medische mondkapjes je helemaal niet beschermen tegen een virus dat aerosol is. Alleen een FFP2 zou dat doen.

Maar wat ik ook vond waren voorschriften vanuit de fabrikant voor het gebruik van de FFP2 maskers. Je mag ze namelijk maar max. 75 minuten aan een stuk door dragen en daarna minstens een half uur niet. Dat gebeurde niet bij ons op de afdelingen.

Ook kwam ik erachter dat er toch wel zeer schadelijke stoffen en vezels in de kapjes zaten. Ik heb zelfs contact gehad met immunologe dr. Carla Peeters, iemand die hier erg veel verstand van heeft, en zij bevestigde wat ik al dacht. Mondkapjes zijn zo schadelijk voor je, dat je er serieuze klachten aan over kan houden. Daar schrok ik heel erg van.

Inmiddels voelde ik mezelf constant ademen. Zo erg was de irritatie al. Ik had het geregeld benauwd. Hapte naar lucht tussen de zinnen als ik een gesprek had met iemand. Met name mijn vriendinnen viel dit erg op. Sporten ging dramatisch. Na ongeveer 300 meter hardlopen leek het alsof er een kussen in mijn longen werd geduwd en hapte ik echt naar adem.

Ik heb een afspraak gemaakt bij de huisarts en die heeft naar mijn longen geluisterd. Hij hoorde niks. Ik heb een foto laten maken van mijn longen en daar was ook niks op te zien.

Mijn huid begon ondertussen ook te reageren. Mijn kaaklijn zat onder de pijnlijke pukkels.

Ik heb een test gedaan met de mondkapjes boven warm water te hangen. Er gingen al een tijdje filmpjes rond op internet van bewegende vezels in kapjes. En verdomd, tijdens mijn test bewogen ze ook. Dit is wat ik heb ingeademd al die tijd en wat de irritatie onder andere heeft veroorzaakt in mijn holtes, keel en luchtpijp. En dan heb ik het nog niet gehad over de andere chemische stoffen die er in zitten.

Ik ben wederom naar mijn leidinggevende gegaan en heb dit alles aangegeven. Zij zei ook dat zij inmiddels meer last had van haar astma en meer medicatie hiervoor gebruikte dan eerst. Maar ja, we hebben nou eenmaal een rol die we moeten vervullen. Dat wil zeggen dat het ziekenhuis een standpunt heeft ingenomen en wij dat als personeel moeten uitdragen.

Ik heb hierop gezegd dat ik het ongelofelijk vind dat een ziekenhuis zo met de gezondheid van zijn personeel omgaat. We weten dat het niet helpt, we weten dat mondkapjes dragen ongezond is en toch moeten we er mee doorgaan. Ongelofelijk!

Ik heb toen gevraagd of ik over kon gaan op een faceshield. Dit was eerst allemaal moeilijk, want dit voldeed niet aan het protocol. Eerst moest ik nog andere maskers uit proberen. Dit bleken weer FFP2 maskers te zijn. Deze maakten me nog benauwder! Na heel vaak vragen kon ik na 4 weken eindelijk een telefonische afspraak krijgen met de bedrijfsarts. Deze deed gelukkig niet moeilijk erover en gaf me een verklaring dat ik geen mondkapje meer op hoef. Maar het heeft mij in totaal wel 5 maanden gekost om op dit punt te komen.

Inmiddels ben ik niet meer zo benauwd als een paar weken terug, maar sporten is nog steeds af en toe een drama. Ik heb dus professionele hulp nodig om te gaan onderzoeken wat er met mijn longen aan de hand is. Ik maak mij toch wel ernstig zorgen of ik blijvende schade heb nu. De pukkels zijn er ook nog steeds. Alsof er zich nog steeds stoffen en vezels naar buiten willen werken.

Op het werk hebben we een periode gehad dat we alleen binnen de 1,5 meter nog mondkapjes op moesten. Ik dus mijn shield. Inmiddels moeten we het weer constant dragen, omdat de opname- en testcijfers weer oplopen en de Delta variant in opkomst is. Dit terwijl het nog steeds niet werkt. Ik vind het werkelijk waar onmenselijk.

Als er uit de onderzoeken komt dat ik permanente luchtweg-/ longschade heb overgehouden aan de kapjes, dan kan het ziekenhuis een claim gaan verwachten van mij. Zij verwachten van mij, willens en wetens, dat ik mijn eigen gezondheid op het spel zet voor die van een ander. Met een hulpmiddel dat niet eens werkt, maar ook nog eens schadelijk is voor me. Niet alleen voor mij, maar voor alle collega’s in de zorg!

Er zijn al zo weinig collega’s over en nu speelt een werkgever, die voor gezondheid zou staan, zo met de gezondheid van zijn werknemers. Ik snap dat echt niet…

Sanne Adrichem is verpleegkundige op de afdeling chirurgie in een algemeen ziekenhuis. Dit artikel werd eerder gepubliceerd op de website van Zorgmedewerkers Verenigd, https://zorgmedewerkersverenigd.nl/longschade/