Requiem voor het vermaledijde mondkapje
Mensen zijn winkels en het OV uit gejaagd, uit zorginstellingen geweerd, hun baan kwijtgeraakt, uitgescholden, beboet, in de gevangenis beland, omdat ze geen mondkapje wilden dragen. Kinderen en kwetsbare ouderen zijn erdoor beschadigd, zorgmedewerkers en ander personeel zijn erdoor uitgeput. Critici zijn gecensureerd en zwartgemaakt. De natuur is erdoor vervuild. Allemaal voor niks: het mondkapje, van welk type ook, werkt niet tijdens een pandemie. Daar is nu geen twijfel meer over mogelijk. Het is zelfs schadelijk.
Op 30 januari 2023 verscheen een update van een zogeheten Cochrane-studie, Physical interventions to interrupt or reduce the spread of respiratory viruses. De Cochrane-analyses staan bekend als de beste bron voor methodologisch onderzoek en de hoogste standaard in evidence-based medicine. Het internationale netwerk van Cochrane-reviewers wordt beschouwd als de grootste en meest gerespecteerde organisatie voor het evalueren van interventies op het gebied van gezondheid.
De nieuwe studie, die binnen één week maar liefst 12 miljoen keer werd gelezen – heel uitzonderlijk voor een wetenschappelijk onderzoek – was een ‘update’ van een langer lopend onderzoek. Hij bevestigt wat al langer bekend was. Zoals hoofdauteur dr. Tom Jefferson zegt in een interview met onderzoeksjournalist dr. Maryanne Demasi: “Er is nog steeds geen bewijs dat het dragen van mondkapjes effectief is tijdens een pandemie”. Of het nu gaat om stoffen, medische mondkapjes of N95 mondneusmaskers, er is geen verschil. “Overheden hebben compleet gefaald de juiste dingen te doen tijdens de pandemie en te vragen om meer bewijs”, zegt Jefferson. “Aan het begin van de pandemie zei een aantal mensen dat mondkapjes niet werken. Daarna veranderde het narratief. Veel had te maken met het gevoel dat er iets moest worden gedaan. Daarbij werd voorbij gegaan aan het voorzorgsprincipe: niets doen tenzij redelijkerwijs aangenomen kan worden dat de voordelen groter zijn dan de mogelijke schade.”
Gebrek aan bewijs van effectiviteit op basis van Cochrane-studies is normaliter voldoende om een nieuw medicijn of behandeling niet op de markt toe te staan. Dat had ook moeten gelden voor de mondkapplicht. Schrijnend is dat de beste onderzoeken (randomized clinical trials) naar de effectiviteit van de mondkapjes niet eens hebben gekeken naar de mogelijke schadelijke effecten, zoals de Cochrane-reviewers toegeven. Dit terwijl er veel peer-reviewed wetenschappelijke artikelen zijn gepubliceerd over de schadelijke fysieke en psychische gevolgen van de mondkapjes, zoals bijvoorbeeld het mask induced exhaustion syndroom, dat overeenkomt met Long Covid symptomen.
Blootstelling aan schadelijke stoffen, zoals microplastics, nanodeeltjes, kleurstoffen en andere chemische stoffen die zijn aangetroffen in de diverse typen mondkapjes werden niet voorafgaand onderzocht op genotoxiciteit (schadelijkheid voor het DNA) en cytotoxiciteit (schadelijkheid op celniveau). Vooral kinderen, ouderen en mensen met een verzwakte gezondheid zijn extra kwetsbaar. Daar komt bij dat de samenleving door de mondkapplicht afstandelijker, agressiever en angstiger is geworden. Dehumanisering van de samenleving leidt tot een verzwakt immuunsysteem, vooral voor kinderen, ouderen, mensen die zorg nodig hebben en afhankelijk zijn van anderen. Zorgmedewerkers, die nu nog steeds vaak worden verplicht mondkapjes te dragen, voelen zich door de mondkapjes uitgeput (burned-out).
Het mondkapje werd al snel na het begin van het uitroepen van de coronapandemie een politieke talisman. Een gedragsexperiment om te onderzoeken in hoeverre burgers bereid zijn opdrachten op te volgen. Het zal de geschiedenis ingaan als een ontluisterend voorbeeld van hoe politici, zelfbenoemde experts en fact-checkers, volgzame journalisten en gecorrumpeerde wetenschappers de medische wetenschap opzij schoven en iedereen die niet mee wenste te buigen, censureerde en demoniseerde, ongeacht de gevolgen voor de samenleving.
Geen van de verantwoordelijke personen heeft zich iets aangetrokken van de wetenschappelijke feiten, hoewel die bekend waren. Steeds weer werd bezworen dat we ‘de wetenschap moesten volgen’. Niemand was bereid zich af te vragen hoe het langdurig dragen van mondkapjes uit zou werken op het aangeboren immuunsysteem, de belangrijkste bescherming tegen het binnendringen van ziekteverwekkende organismen, inclusief het Sars-Cov-2 virus en schadelijke stoffen. In 2021 startte publieke onderzoeksinstelling ZonMW het onderzoek Momentum naar de mogelijke schadelijke effecten van microplastics en nanoplastic (metalen-nanodeeltjes) wanneer deze het menselijk lichaam binnendringen. Microplastics zijn onder andere aangetroffen in ontlasting, diep longweefsel in de bloedbaan en blijken de bloed-hersen-barrière te kunnen passeren. Door de onderzoekers wordt met geen woord gerept over mondkapjes.
Milieuorganisaties zoals WWF hielden zich muisstil over de milieugevolgen van de vele miljarden mondkapjes die zijn geproduceerd met moeilijk afbreekbare en schadelijke stoffen. Op zeker moment kwamen drie miljoen mondkapjes per minuut in de natuur terecht. Geen woord hierover in de Green Deals of in andere milieudebatten.
Politici bemoeiden zich persoonlijk met de mondkapjesdeals die gegund werden aan bekenden uit hun netwerk, die er miljoenen aan verdienden en opnieuw miljoenen verdienen aan de thermische verbranding van ongebruikte over de datum zijnde mondkapjes die opgeslagen liggen in pakhuizen.
Over de hele wereld publiceerden mainstreammedia vergelijkbare artikelen die de mondkapjesplicht op enige manier zouden ondersteunen. Een voorbeeld is een artikel op Nu.nl: “Mondkapjes volgens studie effectiefste maatregel tegen coronabesmettingen”, dat in vele variaties in de internationale media verscheen. Er werd beweerd dat volgens een onderzoek in de British Medical Journal (BMJ) het dragen van mondkapjes het aantal besmettingen met 53 procent kan doen afnemen. Op verzoek van de hoofdredacteur van de BMJ schreef ik hier een rapid response over, waarin ik liet zien dat dit niet uit de data kon worden geconcludeerd, maar daar werd geen aandacht aan besteed.
Helaas is de mondkapjesterreur nog altijd niet afgelopen. Geen enkele wetenschappelijke studie lijkt het publieke gezondheids-establisment ervan te kunnen overtuigen dat het dragen van mondkapjes geen bescherming biedt tegen bovenste luchtweginfecties. Observationele en modelmatige studies die het narratief ondersteunen, maar die weinig wetenschappelijke waarde hebben, worden nog altijd driftig verspreid op sociale media. De directeur van het Amerikaanse Centers for Disease Control (CDC), enigszins vergelijkbaar met het RIVM, schermt nog steeds met het argument dat de onderzoeken niet uitgebreid genoeg waren om de conclusies van de Cochrane-studie op te volgen en probeert de mondkapjes op bepaalde plaatsen verplicht te houden.
Toch is er een kentering zichtbaar. In Nederland adviseerde het OMT onlangs dat zorgmedewerkers in principe geen mondneusmasker meer op hoeven als ze binnen 1,5 meter van een patiënt komen. Bij luchtwegklachten moeten zij wel een mondneusmasker dragen en strikte hygiëne aanhouden. Tegelijkertijd wordt geadviseerd bij klachten thuis te blijven, wat natuurlijk het juiste advies is, dat voor het snelste herstel zorgt. Het advies wordt nog voorgelegd aan minister Ernst Kuipers en is inmiddels naar de Tweede Kamer.
Wellicht dat de media, bestuurders van zorgorganisaties en beleidsmakers eindelijk bereid zijn te erkennen dat ze verantwoordelijk zijn geweest voor een gedragsexperiment dat dramatisch heeft gefaald en onnoemelijke schade heeft aangericht, en kunnen we het mondkapje voor eens en voor altijd begraven.
Door: Carla Peeters
Bron: De Andere Krant – Medische wetenschap opzij gezet door politiek en media
Xinhua News Agency