Is de winkelier verantwoordelijk als jij geen mondkapje draagt? NEE!

Winkeliers kunnen NIET verantwoordelijk worden gehouden voor de handhaving van de mondkapjesplicht in hun winkel. Zij kunnen ook GEEN boete krijgen als zij niet handhaven. Dat blijkt uit een brief van de minister van Justitie over de handhaving van de mondkapjesplicht.

Wat opvalt bij het opleggen van alle coronamaatregelen is de verwarring die hier omheen wordt gezaaid. Het lijkt wel alsof het voor alle partijen, lastig wordt gemaakt om exact te achterhalen wat wel of niet mag, wat een maatregel precies inhoudt, hoe de handhaving gaat plaatsvinden en wat jouw rechten als burger nog zijn.

In de Regeling Aanvullende Mondkapjesverplichting Covid-19, zoals de mondkapjesplicht officieel heet, en die nu geldend is in onder meer “publieke binnenruimten”, staat de mondkapjesplicht omschreven. Wat precies “publieke binnenruimten” zijn, valt over te twisten – daar komen we op deze site nog op terug, maar volgens de regeling vallen winkels daar in ieder geval wel onder.

Maar hoe moeten winkeliers en andere ondernemers de regeling vervolgens handhaven? Dat is niet duidelijk uit de regeling. Wij krijgen veel vragen van winkeliers of het klopt dat zij verantwoordelijk kunnen worden gehouden voor het toelaten van winkelend publiek, in hun winkel, zonder mondkapje. Zij krijgen via verschillende kanalen te horen dat zij (winkeliers) een boete riskeren van €4000.

Dat laatste is niet juist. Winkeliers kunnen niet aansprakelijk worden gesteld voor publiek dat geen mondkapje draagt in hun winkel. Wij trekken deze conclusie op basis van een brief – afkomstig van het Ministerie van Justitie en Veiligheid, gedateerd 4 december 2020 (zie bijlage bij dit artikel), getiteld: “Handhaving mondkapjesplicht”. Hierin geeft de minister van Justitie, Ferd Grapperhaus, mede namens zijn collega’s bij het ministerie van VWS en Medische Zorg en Sport, aan “hoe de handhaving van deze plicht eruit ziet, wie daarbij welke verantwoordelijkheid heeft en welke mogelijkheden er zijn om mensen met een medische reden … uit te zonderen.” Voor mensen die om medische redenen geen mondkapje kunnen dragen, geldt namelijk een uitzonderingsregeling.

In deze brief lezen we onder meer het volgende.

“De winkelier kan de toegang tot de winkel weigeren aan mensen die zonder geldige reden geen mondkapje dragen en/of daar geen verklaring over willen leggen.”

“De winkelier is daartoe niet verplicht, maar het behoeft geen betoog dat als winkeliers wel gebruik maken van die mogelijkheid dit de naleving bevordert en de verspreiding van het virus tegengaat. Wij roepen alle winkeliers op om hierin hun maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen.”

“Als de winkelier personen die zonder geldige reden geen mondkapje dragen niet weert uit de winkel dan kan er niet handhavend worden opgetreden tegen de winkelier. Wel kunnen BOA’s en Politie in de winkel handhavend optreden tegen personen die zich zonder geldige reden aan de mondkapjesplicht onttrekken.”

Met andere woorden: de winkelier is NIET verplicht om handhavend op te treden en kan hiervoor NIET worden beboet.

Dat winkeliers door de mondkapjesplicht te handhaven, helpen de verspreiding van het virus tegen te gaan, zoals minister Grapperhaus schrijft, is uiteraard een leugen. Er is geen enkel wetenschappelijk bewijs dat het dragen van mondkapjes in winkels iets helpt tegen de verspreiding van het coronavirus. Dat een minister van Justitie dit soort onwaarheden verspreidt, getuigt van minachting van de Nederlandse bevolking. Dat terzijde.

Voor winkeliers die desalniettemin handhavend willen optreden (ook al hoeven zij dat niet), wordt in de brief ook nog ingegaan op de uitzonderingsregeling. De minister stelt dat een klant “op verschillende manieren kan aantonen” waarom hij/zij geen mondkapje kan dragen, bijvoorbeeld:

“Door een kaartje te laten zien waarop staat dat hij/zij gebruik maakt van de uitzonderingsregeling, zie hiervoor: https://www.vilans.nl/vilans/media/documents/files/uitzonderingskaart-mondkapjes.pdf.”

 “Een bewijs van een behandelrelatie van een (huis)arts of instelling. Dit gaat niet om een officiële medische verklaring (die mag een arts niet over zijn patiënt afgeven), maar bijvoorbeeld om een bewijs van een afspraak bij een arts.”

“Een verklaring van een begeleider of een naaste die gebeld kan worden. Een klant kan een hulpmiddel of medicijnen laten zien.”

“Een klant kan een faceshield gebruiken.”

Let wel: een winkelier kan dit vragen, maar hoeft dat niet. Bovendien: de klant heeft ook rechten. Hij/zij kan dit weigeren op grond van privacy-redenen. Daar wordt in deze brief verder niet op ingegaan.

Wij hopen dat dit tot enige duidelijkheid en rust zal leiden onder zowel winkeliers als winkelend publiek, immers als alle partijen op de hoogte zijn van wat er daadwerkelijk van hen verwacht wordt, dit wellicht tot een prettigere winkel-ervaring kan leiden waarbij beide partijen niet langer  – door incorrecte en/of onjuiste informatie – tegenover elkaar uitgespeeld zullen worden.

In de bijlage vind je de volledige brief.

NB: Voor winkeliers en ondernemers die willen laten zien dat mensen zonder mondkapje ook welkom zijn in hun zaak, hebben wij een speciale poster gemaakt, die zij van onze site kunnen downloaden, uitprinten en ophangen: https://www.ademvrij.nu/download-onze-winkelposter-ook-welkom-zonder-mondkapje