Hou je mond dicht! Over mondkapjes voor kinderen

Op de basisschool is er een advies van de regering om leerlingen in de hoogste klassen mondkapjes te laten dragen in de gangen. Het dragen van mondkapjes door kinderen heeft diverse schadelijke effecten, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek – psychologisch, fysiek en sociaal. Een van de mogelijke gevolgen is verkeerde ontwikkeling van de kaken, wat kan leiden tot tal van gezondheidsproblemen, zoals slaapapneu.

In de ideale wereld krijgt een pasgeboren baby borstvoeding, waarmee het de kaakspieren oefent, eet het daarna niet te zacht voedsel en ademt het door de neus. In onze moderne wereld is dit vaak niet het geval. Kinderen krijgen flesvoeding, gepureerde fruit- en groentehapjes en veelal ademen kinderen door hun mond. Wat is daar nou zo erg aan?

Als je door je neus ademt, ontwikkelt de neusholte zich zoals zou moeten, het wordt een grotere ruimte waardoor de lucht makkelijk naar binnen kan om het lichaam van zuurstof te voorzien. Tegelijkertijd ontwikkelt de kaak zich, omdat de kaken op elkaar zitten, goed in de breedte, zodat er ruimte is voor alle tanden en kiezen én voor de tong.

Mensen die van jongs af aan door de mond ademen, zullen smallere kaken krijgen, doordat de kiezen niet op elkaar zitten. De neusholte ontwikkelt zich minder goed, omdat die toch nauwelijks gebruikt wordt. En dat terwijl de neus meerdere prachtige functies heeft, buiten geurwaarneming. Als je door je neus ademt, wordt de koude buitenlucht vast wat voorverwarmd en de neus werkt als een filter tegen o.a. virussen en stof.

Als de mond van een kind open hangt doordat hij door zijn mond ademt, kan hij een onderbeet ontwikkelen en scheve tanden krijgen. Het krijgt een droge mond, wat weer gaatjes in tanden en kiezen in de hand werkt. Een openhangende mond zorgt er ook voor dat de bovenkaak verder doorgroeit naar beneden. Door dit alles krijgen kinderen lange, smalle gezichten. De kanalen en holtes in het hoofd worden smaller, wat voor oorproblemen kan zorgen. Ook zorgt mondademhaling voor slaapproblemen.

Het gehemelte is de bodem van de neusholte en het plafond van de mond. Als deze ruimte te smal is, is er niet voldoende ruimte om de tong te herbergen als de mond gesloten is. Dit heeft tot gevolg dat de tong gedeeltelijk in de keel overhangt en daarmee de luchtdoorgang obstrueert. Dit heeft weer tot gevolg dat de persoon gaat snurken en als de tong de luchtweg helemaal afsluit, er slaapapneu ontstaat, zeker in combinatie met overwicht. Er is al een ware epidemie van slaapapneu! Doordat je steeds onbewust wakker schrikt omdat je luchtwegen verstopt zijn, word je niet uitgerust wakker, je lichaam ervaart stress en dit kan weer hoge bloeddruk en op den duur mogelijk zelfs kanker en dementie tot gevolg hebben.

Het devies moet dus zijn: je mond is om te eten en te praten, je neus is om door te ademen. En je eten kauw je met je mond dicht.

Mondkapjes voor kinderen zijn dus al helemaal uit den boze! Door mondkapjes ben je al snel benauwd, wat ervoor zorgt dat je  eerder door je mond gaat ademen, wat het risico met zich meebrengt dat dat een gewoonte wordt. Het chronisch door de mond ademen kan dan slecht ontwikkelde kaken tot gevolg hebben doordat de tong onderin de mond blijft hangen in plaats van tegen het gehemelte. Door de mondademhaling krijg je makkelijk een droge mond en pijn in je keel. Ook heb je sneller de neiging harder te gaan praten met een mondkapje op, wat voor keelpijn en een hese stem kan zorgen. Met een mondkapje op wordt je ademhaling al snel oppervlakkiger en sneller, wat er ook voor kan zorgen dat je licht in je hoofd wordt of zelfs gaat hyperventileren.

De mondkapjes passen vaak slecht, bij kinderen zullen ze vaker wat te groot zijn, waardoor een kind het mondkapje op zijn plaats zal proberen te houden door de onderkaak wat naar voren te plaatsen. Hierdoor spant het de kaakspier aan, één van de sterkste spieren in het lichaam. Dit kan hoofdpijn, oorpijn en oorsuizen tot gevolg hebben.

Om afwijkende mondgewoonten af te leren, kan er via een logopedist oro-myofunctionele therapie (OMFT) toegepast worden, een oefentherapie die gericht is op het herstellen van een verstoord evenwicht in het functioneren van de spieren in en om de mond.

Er worden zelfs al mondkapjes voor baby’s verkocht, ‘dat staat zo schattig’. Buiten dat er voor baby’s ook nog het gevaar van verstikking dreigt als ze een mondkapje voor hun mond hebben, is het absurd om bij een baby de luchtwegen te bedekken! Ook zijn er jonge kinderen die een mondkapje op willen omdat ze alle volwassenen ermee zien. Imiteergedrag zoals dat past bij jonge kinderen. Maar het dragen van een mondkapje door een kind is dus geen onschuldig ‘later-als-ik-groot-ben’-gedrag. Het is feitelijk een schande dat er geen deskundigen geraadpleegd worden om de eventuele gevolgen in kaart te brengen als er gesuggereerd wordt dat kinderen in de basisschoolleeftijd een mondkapje moeten gaan dragen!

Bronnen:

James Nestor, Het nieuwe ademen

Sandra Kahn en Paul R. Ehrlich, Jaws, the story of a hidden epidemic (zie ook deze video)

Dr. George Catlin – Shut Your Mouth and Save Your Life

Steven Lin, The Functional Dentist